Ik kreeg via Instagram de vraag hoe je het beste kunt starten met het schrijven van een persoonlijk verhaal zonder dat je daarmee iemand kwetst.
Deze vraag is me vaker gesteld tijdens schrijftrainingen. Het houdt veel mensen tegen die hun persoonlijk verhaal willen opschrijven. Want in een persoonlijk verhaal komen jouw dierbaren voor en je schrijft over hen en wat je met hen hebt meegemaakt.
In 2017 kwam mijn roman Moederwond uit. Een autobiografische roman waarin ik een heel persoonlijk verhaal deelde. Ik vertel graag hoe ik hier mee om ben gegaan en wat mij heeft geholpen.
Jouw persoonlijke verhaal kan alleen door jou worden geschreven
Het is vanuit jouw perspectief geschreven. Het kan nooit een verhaal van iemand anders zijn. Een zus of broer die vertelt dat hij of zij nu dat verhaal niet meer kan delen, heeft het mis. Jij hebt een bepaalde plek in het gezin en niemand anders heeft die plek. Als jij jouw verhaal vanuit jouw plek vertelt, dan zal dat nooit hetzelfde verhaal zijn als jouw broer of zus heeft. Door jouw plek in het gezin ben je op een bepaalde manier behandeld. Oudste kinderen hebben een andere rol in het gezin dan jongste kinderen om maar een voorbeeld te noemen. Dus vanuit deze unieke positie is jouw verhaal al persoonlijk.
Jij hebt geen invloed op het gevoel van anderen
Als mensen zich gekwetst voelen dan is dat een emotie die zij voelen. Natuurlijk kan wat jij zegt een trigger zijn voor iemand, maar een gevoel van iemand is altijd persoonlijk en buiten jouw invloedssfeer. Hierbij ga ik er vanuit dat je niet bewust negatieve informatie over iemand deelt zodat anderen negatief over iemand gaat denken. Dan is er sprake van laster of smaad. Belangrijk blijft om steeds vanuit je eigen perspectief te vertellen. Wat hebben de gebeurtenissen met jou gedaan en hoe zijn ze van invloed geweest op jouw leven.
Laat jouw verhaal vooraf lezen
Als je schrijft over jouw familie, dan kun je het verhaal altijd voordat het naar buiten komt laten lezen door de direct familie. Je geeft ze zo de gelegenheid om te reageren en ze zijn voorbereid als het verhaal wel naar buiten komt.
Maak er een roman van
Als je van jouw persoonlijk verhaal een roman maakt, dan heb je meer vrijheid om je verhaal te schrijven. Je kan bepaalde personages samenvoegen, gebeurtenissen veranderen en het tijdspad aanpassen. Een romanvorm zorgt ervoor dat het verhaal toch verteld kan worden zonder dat mensen zich per se hoeven te herkennen. Doordat je de vrijheid hebt om bepaalde personages aan te passen, voelt het voor jou fijner om er mee naar buiten te treden maar ook voor de mensen in je omgeving. Bovendien is het voor de lezer nooit duidelijk wat nu wel of niet op de werkelijkheid is gebaseerd.
Durf taboes te doorbreken
Als je bang bent dat je andere mensen kwetst met je verhaal, zal er vaak sprake zijn van een geheim. Van zaken waar een taboe op rust en die verborgen moesten worden gehouden om mensen te beschermen. De mensen die vaak worden beschermd zijn vaak ook dader. En juist voor de slachtoffers is het belangrijk dat dit soort verhalen wel in de openheid komen. Dan wordt er een taboe doorbroken. Dan vinden er gesprekken plaatst. Dan kunnen zijn gevoelens van schaamte en schuld wellicht wel loslaten. Dan is er verandering mogelijk. Jouw verhaal doet ertoe en is hierin belangrijk. Het geeft anderen het gevoel dat ze niet alleen zijn. Het stopt patronen die generatie op generatie zijn overgedragen. Jouw verhaal maakt een verschil, vergeet dat niet.
Mensen die gekwetst zijn omdat ze hun ogen dichtknijpen bij misbruik, mishandeling, verslaving mogen gekwetst zijn. Zij mogen voelen dat dit nooit getolereerd, goed gepraat of verborgen had mogen worden. Je gekwetst voelen, kan een eerste stap zijn om je gedrag hierin te veranderen. Openheid over trauma, voor iedereen die er op wat voor manier dan ook mee te maken heeft, is nodig om het te helen.
Start vandaag nog met schrijven. Schrijf alsof niemand het ooit zal lezen. Laat je stem horen, al is het alleen voor jezelf.