Hoe wij onszelf steeds moeten fixen

Een kind van de jaren ’80? Dan ken je vast de slogan ‘een slimme meid is op de toekomst voorbereid’. Een boodschap die ik goed tussen mijn oren heb geknoopt. Blijkbaar moest er nog heel wat gebeuren voor mij als meisje om de toekomst tegemoet te kunnen treden. Deze campagne was immers niet voor jongens, die redden het wel. Deze campagne was voor meisjes. Want daar moest nog wat gefixt worden.

Dat was niet tegen dovemansoren gezegd.

Er ontstond een hele industrie om onszelf te helen en te verbeteren tot de beste versie van onszelf.

Er ontstond een hele industrie om onszelf te helen en te verbeteren tot de beste versie van onszelf met als doel om vrouwen onafhankelijk te maken op allerlei gebieden maar bovenal op financieel gebied. Een toenemende individualisering met het woord zelf voor op. Zo is er zelfzorg, zelfhulp, zelfliefde, zelfcompassie, zelfreflectie, zelfontwikkeling, zelfacceptatie, etc. Het legt de nadruk op een nog steeds toenemende individualisering. En tegelijkertijd zien we een toenemend gevoel van eenzaamheid, zelfs als iemand wel mensen om zich heen heeft.

Als je niet lekker in je vel zit, dan moet je met jezelf aan de slag. Als je met een vinger wijst, dan wijzen er vier naar jezelf. Het komt er op neer dat je zelf verantwoordelijk bent voor je eigen geluk. Onafhankelijkheid tonen, verantwoordelijkheid nemen en het zelf oplossen. Dan ben je een slimme meid.

Want als jij niet de enige bent die worstelt, dan ligt het misschien wel helemaal niet aan jou.

Als we dan toch besluiten om te praten over onze schaamte- en schuldgevoelens, dan komen we er vaak achter dat we niet de enige zijn. En dat maakt je worsteling meteen lichter. Het is minder eenzaam en minder gericht op jouw ik. Want als jij niet de enige bent die worstelt, dan ligt het misschien wel helemaal niet aan jou. Dan is er misschien wel helemaal niets mis met jou.

Heb jij je weleens afgevraagd of er misschien niet iets mis is met onze samenleving? Een samenleving die dicteert dat jij jouw ouders in hun moeten nemen omdat er geen plaats is in bejaardenhuizen, een toppositie moet bekleden, fulltime moet werken omdat er in allerlei sectoren handen te kort zijn, je kinderen goed moet opvoeden, je hond niet alleen thuis mag laten, de vereniging moet ondersteunen met vrijwilligerswerk en vooral ook goed voor jezelf moet zorgen want anders raak jij overspannen. Mocht het onverhoopt zover komen, dan heb je niet genoeg je best gedaan in het zelfhulpcircuit. En staat deze zelfde industrie voor jou klaar om jou te fixen, want dat is dan echt heel hard nodig. Jij bent niet overspannen, de samenleving is overspannen.

Ik herinner me dagen op kantoor dat ik niet eens wist of de zon wel of niet had geschenen die dag. Sinds wanneer zijn we dit normaal gaan vinden?

Ik herinner me dagen op kantoor dat ik niet eens wist of de zon wel of niet had geschenen die dag. Dat voelde afgesloten van mijn omgeving, van de verbinding met de natuur. Sinds wanneer zijn we dit normaal gaan vinden?

Heb je weleens met een hoofd vol watten een wandeling gemaakt door het bos? Voel je dan ook dat de watten verdwijnen en er weer ruimte komt? Alsof het zware zo van je afglijdt. Dat effect heeft de natuur op ons. We verliezen de verbinding met onszelf omdat we steeds vaker in kunstmatige omgevingen verblijven en ons natuurlijke ritme onderdrukken. Ik schreef eerder over de twee Griekse goden voor tijdsbeleving: Chronos (kloktijd) en Kairos (innerlijke tijdsbeleving). De natuur kent alleen Kairos, daar hangt geen klok. Daar is alleen ritme. Dat is volgens mij wat we nodig hebben: ons natuurlijke ritme volgen. En daar moet onze omgeving op worden afgestemd.

In de zomervakantie was ik een paar dagen in Denemarken – een van de gelukkigste landen ter wereld volgens de VN. Het viel me op dat het hier zo gemakkelijk was om buiten te zijn. Zo waren er meerdere zwemplaatsen bij een groot meer. Er waren kleedkamers, lockers, douchen en toiletten. Er waren picknicktafels en bbq-plaatsen met hout. Dat allemaal vrij toegankelijk. Op die manier is het makkelijk om een ochtendduik te nemen en daarna naar je werk te gaan. In mijn eigen omgeving is er ook een meer, echter niet vrij toegankelijk en alleen open in de zomervakantie bij een bepaalde temperatuur. Het zwembad is ook in de buurt, maar gaat volgend jaar sluiten.

Een leefomgeving dichtbij de natuur, brengt ons weer in contact met het natuurlijke ritme van de seizoenen buiten, maar ook in onszelf.

Het gaat niet om nog meer welvaart. De meeste van ons hebben al een welvaartsniveau bereikt om gelukkig te zijn. Als ik meer verdien, is het niet zo dat het meer ineens vrij toegankelijk is. In het bos hoef ik nog steeds geen entree te bepalen, dus ook daar heb ik geen extra geld voor nodig. Een leefomgeving dichtbij de natuur, brengt ons weer in contact met het natuurlijke ritme van de seizoenen buiten, maar ook in onszelf. Zo voelen we weer wanneer we moe zijn en dus rust nodig hebben. Wanneer we ergens energie van krijgen en er dus meer van willen doen. Wanneer we onszelf tegenwerken en dus iets of iemand moeten loslaten. De natuur is niet een losstaand iets, wij zijn de natuur.

Als we kijken naar het ritme van de seizoenen, zien we dat er overal een tijd voor is. We zien dat na lange, lichte dagen, korte donkere dagen komen. We zien de donkere dagen in perspectief tot de seizoenen. Zo kunnen we ook onze eigen donkere dagen in perspectief zien. Vertrouwen dat het bij het leven hoort en ook weer voorbij gaat. In plaats van het meteen te zien als een probleem alleen van ons dat gefixt moet worden. We realiseren ons dat andere mensen ook donkere dagen ervaren en dat het wellicht bij een periode in je leven hoort. Dat het een ritme is, een golfbeweging. Niet een lineaire lijn naar boven of beneden.

Als je slim bent, ga je achter je scherm vandaan en het bos in. Misschien zelfs in een boom klimmen, dan hoeft er niets gefixt te worden (nou ja, misschien een gebroken arm).

En als je met een vinger naar jezelf wijst, dan wijzen er vier de andere kant op.